۲۹اسفند، روز ملی شدن صنعت نفت؛
دوران امتیازدهی بی حد به خارجی ها در صنعت نفت تمام شده است
ام آی جی تی: نماینده اسبق ایران در اوپك اظهار داشت: عقد قرارداد با شركت های خارجی، مشروط بر اینكه یك سهم خواهی معقول داشته و امتیازخواهی نكنند بلامانع است.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از مهر، آخرین روز هر سال علاوه بر اینكه نوید بخش آغازی دوباره در تقویم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و.. كشور است، یادآور به كرسی نشستن حقوق ملت ایران در بخش صنعت نفت بعد از سال های استثمار هم به حساب می آید.۲۹ اسفند ماه سال ۱۳۲۹ به كوشش بزرگ مردانی همچون محمد مصدق، همزمان با نو شدن چرخه طبیعت، اقتصاد ایران تحولی بزرگ را به چشم دید كه در دوران خود آرزویی دست نیافتنی به شمار می رفت. البته از آنجایی كه این تحول بزرگ به مذاق روباه پیر استثمار خوش نیامد این واقعه با استحاله مواجه گردید. در نهایت با پیروزی انقلاب اسلامی، ملی شدن صنعت نفت مصداق عینی و عملیاتی یافت و با وجود مشكلات فراوان در دستان متخصصان و مهندسین ایرانی شكل گرفت و شكوفا شد.اكنون بعد از گذشت ۶۷ سال از اولین سال طرح این موضوع، برگ هایی از تاریخ را تورق كرده تا تلاش و بخش كوچكی از ایستادگی ها و هوشمندی سیاست مردان این مرز و بوم را كه در دوران حیات خود متفاوت اندیشیدند مرور نماییم. البته باید در نظر داشته باشیم این خیزش در نهایت با پیروزی انقلاب اسلامی و كوتاهی تمام و كمال استثمار گران این خاك به بار نشست و همانند بخش های دیگر اقتصادی خوش درخشید.در همین ارتباط گفت و گویی داشتیم با محمدعلی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپك و كارشناس بین المللی صنعت نفت كه در ادامه می خوانید: محمدعلی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپك در گفتگو با خبرنگار مهر ملی شدن صنعت نفت را نتیجه عكس العمل به دو مسئله دانست و اظهار داشت: در آن زمان صنعت نفت ایران در قالب قراردادهای امتیازی به خارجی ها سپرده شده بود.به این ترتیب كه استخراج و فروش نفت ایران برای مدت زمان خیلی طولانی به شركت های خارجی كه اغلب انگلیسی بودند سپرده می شد.وی ادامه داد: قدرت های جهانی در آن زمان برای سهم خواهی بیشتر از صنعت نفت ایران مبارزه می كردند. در آن دوران عده ای موافق موازنه مثبت به معنای تقسیم امتیازات مساوی بین قدرت های خارجی بودند كه نتیجه آن وابستگی بیشتر بود. در همین حال مجلس وقت مقوله موازنه منفی را مطرح كرد كه خوشبختانه رای می آورد. در نتیجه این طرح امتیاز دادن به خارجی ها در صنعت نفت ملغی شد و حتی مقامات ایرانی اجازه مذاكره برای برون سپاری امتیاز در صنعت نفت را نداشتند.این كارشناس انرژی اضافه كرد: در آن زمان مالیات واردات نفت انگلستان از ایران بیش از ۲ برابر درآمد نفتی ایران بود. در همین دوران طرح ملی شدن نفت عنوان شد كه با ترور علی رزم آرا، نخست وزیر وقت ایران توسط گروه فداییان اسلامی تنها مانع ملی شدن نفت كنار رفت و روند ملی شدن این صنعت تسریع شد. بدین سان ۲۴ اسفندماه سال ۱۳۲۹ با طرح ملی شدن صنعت نفت موافقت شد.خطیبی با اشاره به اینكه دولت انگلستان از این اقدام برآشفت و با این طرح مخالفت كرد، توضیح داد: انگلستان بعنوان بیشترین صاحب امتیاز در صنعت نفت ایران، ایران را تهدید به عدم خریداری نفت و... كرد و حتی گزینه حمله نظامی هم مطرح بود كه با وساطت ایالات متحده آمریكا این گزینه ناتمام ماند. البته این حمایت بطور قطع از روی دلسوزی برای ایران نبود بلكه آمریكایی ها خواستار حضور در صنعت نفت ایران بودند كه با كنار رفتن انگلستان این حضور برای آنها راحت تر انجام می شد.نماینده اسبق ایران در اوپك تصریح كرد: انگلستان در آن زمان كوشش كرد تا نزد دادگاه های بین المللی همچون لاهه از ایران شكایت كند كه البته نتیجه نداد. در همین حین محمد مصدق دولت تشكیل می دهد. گفتنی است خروج انگلیس از صنعت نفت به نفع آمریكا بود چون می توانستند جای شركت های انگلیسی را در ایران بگیرند. این در شرایطی است كه بعد از سقوط مصدق ملی شدن صنعت نفت در ایران تا انقلاب اسلامی تنها از نام ملی شدن بهره مند شدند و در عمل همچنان حضور خارجی ها در این صنعت عظیم احساس می شد. بعد از انقلاب اسلامی صنعتگران نفت به خوبی اثبات كردند كه می توان در این صنعت نقش داشته باشد. خطیبی در پاسخ به اینكه ملی شدن صنعت نفت را به معنای خروج خارجی ها از این صنعت قلمداد می كنید، توضیح داد: ملی شدن صنعت نفت در حقیقت در مقابل امتیازدهی های بی حد و حصر و یك طرفه كه اغلب با نیت شخصی انجام می شد، ایستاد. اما عقد قرارداد با شركت های خارجی، مشروط بر اینكه نحوه تصمیم گیری درباره پروژه های نفتی كشور در ید قدرت مسئولین داخلی بوده و همینطور حقوق بخش داخلی حفظ شده و مهم تر از آن طی یك قرارداد خارجی یك سهم خواهی معقول داشته و امتیازخواهی نكنند بلامانع است. البته باید دقت داشت كه در ضمن این قرارداد اولین و مهم ترین اولویت رشد توانمندی داخلی و كسب منافع ملی روزافزون در جهت سیاست های اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب