توسعه صنعت نفت تا کجا پیش رفت؟
ام آی جی تی: ایران همیشه به عنوان کشوری برخوردار از مواهب طبیعی و ثروت های خدادادی زیرزمینی مرکز توجه بوده و همین پتانسیل های ذاتی، بستر مناسبی را برای ظهور توانمندی های انسانی فراهم آورده است.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، دارا بودن بالاتر از ۱۲۰۰ میلیارد بشکه معادل نفت خام ذخایر هیدروکربوری، جایگاه ممتازی را برای کشورمان در بین کشورهای دارنده سوخت های فسیلی بوجود آورده است؛ از این روی دستیابی به منابع باارزش هیدروکربوری و استحصال فرآورده های سوختی زیرزمینی، هدفی است که از آغاز فعالیت شرکت ملی نفت ایران به عنوان عهده دار تمامی فعالیتهای بالادستی صنعت نفت مورد توجه بوده و سعی شده است که با به کارگیری شیوه های نوین فناوری صنایع نفت و گاز، میزان استحصال نفت خام و گاز افزایش یابد.
آن چه مسلم است تا حالا و با به کارگیری فناوری های روز، امکان استحصال حدود ۳۴۰ میلیارد بشکه معادل نفت خام از این ذخایر زیرزمینی محرز شده است که در مقایسه با نرخ تولید فعلی، پیشبینی می شود امکان برداشت از این منابع خداداد تا ۱۰۰ سال آینده وجود داشته باشد. این در شرایطی است که محاسبه این رقم با میانگین ضریب برداشت ۲۵ درصدی صورت گرفته و بدون شک با پیشرفت دانش روز و تجهیز صنایع نفت و گاز کشورمان به تازه ترین یافته های پژوهشی، این رقم از پیشبینی فعلی بسیار فراتر خواهد رفت.
در سال ۱۴۰۳ و با روی کار آمدن دولت چهاردهم و تمرکز مدیریت صنعت نفت بر تعمیق اولویت های ساختاری شرکت ملی نفت ایران، برنامه ریزی هدفمندی برای برداشت حداکثری از منابع نفت و گاز، همپای صادرات انجام شد؛ تا ضمن ایجاد راندمان و رونق اقتصادی، تحقق چشم انداز برنامه های جامع توسعه در کشور را تضمین کند.
بر همین مبنا افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز و تکمیل توسعه میادین مشترک پارس جنوبی، غرب کارون و...، تنوع بخشی و افزایش فروش نفت بوسیله بخش خصوصی و دانش بنیان کردن اقتصاد نفت در قالب خنثی سازی تحریم ها و توسعه کسب و کار با رویکرد صادرات محوری همچون با اهمیت ترین اهداف تعریف شده برای فعالیت شرکت ملی نفت کشورمان در دولت مردمی تعیین شد.
بااینکه تنگ تر شدن حلقه تحریم ها و تحولات سیاسی شکل گرفته در اروپا و امریکا طی چندماه گذشته، موقعیت صنعت نفت کشورمان را به مانند دیگر کشورها با چالش های جدیدی مواجه ساخته است، اما به تجربه ثابت شده است که این صنعت با بهره مندی از پشتوانه نیروی انسانی خلاق و تجارب بهادار خود، همیشه توانسته است تا از بزنگاه های حساس تاریخ به سلامت عبور کند.
ادامه فروش نفت ایران در بازارهای جهانی و عقد قراردادهای مربوط به فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی (که از نوع طرح های حیاتی با فناوری پیچیده صنعت نفت کشورمان به شمار می رود) در بحبوحه تحریم ها، نشان از اقتدار و پایندگی صنعت نفت کشورمان دارد.
در عین حال، افزایش قابل توجه تولید نفت خام، ثبت رکوردهای تولید روزانه ۱۱۰۶ میلیون مترمکعب گاز خام و ۷۱۴ میلیون مترمکعب گاز غنی در پارس جنوبی، راه اندازی ایستگاه تقویت فشار چشمه خوش و افتتاح مرحله دوم واحد نمکزدایی متمرکز اهواز (با ظرفیت تولید ۱۱۰ هزار بشکه نفت در روز)، از دیگر دستاوردهایی است که همگام با تحولات اقتصادی جهانی و طی چندماه شروع به کار دولت چهاردهم به منصه ظهور رسیده است.
دراین میان، شروع رسمی طرح توسعه سه میدان نفتی سومار، سامان و دلاوران (با هدف افزایش ۱۰ هزار بشکه ای تولید روزانه نفت و تامین خوراک پالایشگاه کرمانشاه (نفت خام سبک)) و بارگیری جکت طرح توسعه میدان گازی بلال در میدان مشترک با قطر، راه اندازی واحد گوگردزدایی پالایشگاه فاز ۱۴ میدان مشترک پارس جنوبی و تعهد انجام ۶۲۱ پروژه عام المنفعه به ارزش ۲۸ هزار و ۲۴۰ میلیاردریال تا آخر سال از دیگر دستاوردهایی است که بر توانمندی صنعت نفت کشورمان دلالت می کند.
در گزارش پیش رو، نگاهی خواهیم داشت به با اهمیت ترین دستاوردهای شرکت ملی نفت ایران در سال ۱۴۰۳ و بصورت موجز، قسمتهایی از با اهمیت ترین دستاوردها را با هم مرور خواهیم کرد:
افزایش تولید نفت و شکستن رکورد تولید گاز
از اقدامات شاخصی که در سال ۱۴۰۳ روی داده است، می توان به افزایش قابل توجه ظرفیت تولید روزانه نفت اشاره نمود که بیشتر آن در مناطق نفت خیز جنوب، غرب کارون و در شرکت بهره برداری نفت و گاز اروندان محقق شده است؛ بااینکه قسمتی از این افزایش تولید نیز محصول انجام طرح ها و به مدار آوردن چاه های جدید و انجام طرح های نمک زدایی در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است.
افزایش تولید نفت از میدان های سپهر و جفیر، رامشیر و رگ سفید، به همراه افزایش تولید شرکت های نفت و گاز آغاجاری، کارون، گچساران و اروندان، از نمونه های موفقی است که در یک سال قبل به انجام رسیده و عملیاتی شدن آن به افزایش تولید نفت ایران منتهی شده است.
در ادامه اقدامات راهبردی انجام شده در مجموعه شرکت ملی نفت ایران که در مدت کوتاه آغاز به کار دولت چهاردهم به ثمر نشسته است، می توان از افزایش قابل توجه گاز (در مقایسه با سال گذشته) یاد کرد که با عنایت به ناترازی گازی در فصل زمستان، اقدامی قابل توجه و شایسته تقدیر به شمار می آید.
شرکت ملی نفت ایران، با درک نیاز بیش از پیش تامین گاز در نیمه دوم سال، برنامه ریزی برای تامین گاز زمستانی و افزایش ذخایر استراتژیک با هدف پیشگیری از بحران انرژی در فصول سرد سال را در اولویت کاری خود قرار داد و موفق شد تا پیش از ورود به بحران هوای سرد، روزانه به میزان بالاتر از ۳۰ میلیون مترمکعب (معادل مصرف ۲ استان کشور) به تولید گاز کشورمان اضافه کند که عمده این افزایش تولید با اضافه کردن برخی چاه های جدید به مدار تولید حاصل شده است.
این در شرایطی است که بطور میانگین در ۶ ماه دوم سال گذشته، ۳۶ میلیون مترمکعب در روز (معادل یک و نیم فاز پارس جنوبی) تولید گاز افزایش پیدا کرده است و در بهمن پارینه نیز به تنهایی مقدار گاز تحویلی به شبکه سراسری گاز به ۸۷۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است؛ عددی که در تاریخ صنعت نفت بی سابقه است.
دراین میان، تولید ۷۱۶ میلیون مترمکعب گاز غنی در پارس جنوبی که بالاترین رکورد تولید روزانه گاز از تأسیسات فراساحلی این میدان مشترک به شمار می آید، از با اهمیت ترین اقداماتی است که با هدف افزایش تولید گاز کشور در عرصه پارس جنوبی انجام شده است.
بااینکه نقش شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، به عنوان قطب تولید گاز در خشکی نیز در این حوزه بسیار پررنگ بوده؛ بطوریکه این شرکت توانسته است رکورد تولید ۲۴۸ میلیون متر مکعب تولید گاز در زمستان امسال را به نام خود ثبت کند.
هم اکنون حدود ۲۵ درصد گاز کشور در محدوده فعالیت این شرکت تولید و قسمتی از آن برای مصرف در نیمه دوم سال در ۲ مخزن سراجه قم و شوریجه سرخس در خانگیران ذخیره می شود.
تنها در منطقه خانگیران (به عنوان تنها میدان گازی در شمال شرقی کشور)، روزانه ۶۵ میلیون متر مکعب گاز تولید می شود که به منزله ۸ درصد از تولید کل گاز کشور بوده و نیازهای ۶ استان شمال شرقی شامل خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، مازندران و قسمتی از استان سمنان را تامین می کند.
در عرصه فعالیت شرکت نفت مناطق مرکزی ایران همچنین، با به انتها رسیدن عملیات ساخت و نصب ایستگاه تقویت فشار چشمه خوش، راه اندازی این ایستگاه با ورود گازهای همراه نفت میدان چشمه خوش به آن، شروع شده است.
پایان عملیات تعمیرات اساسی منطقه عملیاتی تنگ بیجار به عنوان تنها میدان گازی غرب کشور نیز به تنهایی در تامین قسمتی از گاز زمستانی غرب کشور و تضمین پایداری انرژی در این منطقه نقش داشته است.
در ادامه کوشش های صورت گرفته، می توان از راه اندازی چاه شماره ۸۵ منطقه عملیاتی خانگیران سرخس یاد کرد که دی ماه سال قبل انجام شده و طی آن، تولید روزانه ۲ میلیون متر مکعب گاز طبیعی از میادین گازی کشور میسر شد.
در کنار این موارد، می توان قسمتی از موفقیت های ناشی از رفع ناترازی گاز را در تکمیل هفتمین حلقه چاه میدان گازی کیش جستجو کرد.
تکمیل این چاه، تحقق ظرفیت سازی در تولید ۱۴ میلیون مترمکعب گاز در بزرگ ترین میدان گازی مستقل کشور را رقم زد که گام بزرگی برای جبران قسمتی از ناترازی انرژی در کشور به حساب می آید.
با نصب این جکت که ساخت آن تماما توسط متخصصان ایرانی انجام شده است، آمادگی برای حفاری دریایی در موقعیت مرزی میدان بلال با قطر فراهم می شود.
امضای قراردادهای ۱۷ میلیارد دلاری فشارافزایی پارس جنوبی و نگهداشت تولید گاز
یکی از با اهمیت ترین طرح هایی که در جهت بهره برداری حداکثری از میدان گازی پارس جنوبی و رفع ناترازی گازی کشور صورت گرفت، امضای قراردادهای ۱۷ میلیارد دلاری فشارافزایی است که اسفند ماه امسال بعد از بررسی های گوناگون در بخش های مختلف شرکت ملی نفت ایران، در مراسمی با حضور رئیس جمهوری انجام شد.
این طرح بزرگ ملی بر طبق ۷ قرارداد جداگانه با پیمانکاران طراز اولی که سابقه اجرائی در پارس جنوبی را داشتند، اجرا خواهد شد و پیشبینی می شود که درآمدزایی معادل ۷۸۰ میلیارد دلار تا آخر سال ۱۴۳۰ را برای کشورمان به همراه داشته باشد که عمدتاً از محل تولید میعانات و سایر محصولات جانبی این طرح بزرگ ملی خواهد بود.
این در شرایطی است که بالاتر از ۷۰ درصد از ملزومات این طرح از داخل کشور تامین شده و پیشبینی می شود در اوج عملیات اجرائی طرح، حدود ۱۷ هزار نفر بصورت مستقیم و ۵۰ هزار نفر بصورت غیرمستقیم در آن مشغول به کار شوند.
اهمیت این رویداد تاریخی به حدی است که رییس جمهوری در مراسم این قرارداد ضمن تأکید بر اهمیت آن در تامین پایدار گاز کشور عنوان کرد: «جلوگیری از قطع گاز زمستانی را مرهون تلاش کارکنان صنعت نفت هستیم.»
افتتاح واحد نمکزدایی متمرکز اهواز با فرمان رئیس جمهوری
یکی از اتفاقات مهمی که در جریان سفر اخیر رییس جمهوری و هیات همراه به استان خوزستان شاهد آن بودیم، افتتاح مرحله دوم طرح نمک زدایی اهواز متمرکز بود که با ظرفیت ۱۱۰ هزار بشکه در روز افتتاح شد و بدین سان این امکان برقرار شد تا برخی از چاه های نفتی که پیش از این به علت تولید نمک اضافی، امکان تولید نفت را نداشتند، باردیگر در مدار تولید قرار گیرند.
نکته جالب در مورد این موفقیت نفتی آنست که با وجود تحریم ها، ۸۵ درصد تجهیزات مورد استفاده در واحد نمک زدایی متمرکز اهواز از طرف صنعتگران و سازندگان ایرانی ساخته شده است که از توان بالای متخصصان ایرانی حکایت دارد.
درآغاز افتتاح این طرح، تولید روزانه نفت خام به میزان ۱۵ هزار بشکه افزایش پیدا کرده و به تدریج بیشتر خواهد شد.
آغاز طرح افزایش برداشت نفت از میدان مشترک یادآوران
یکی از طرح های مهم صنعت نفت که امسال محقق شد، طرح افزایش تولید نفت از میدان مشترک یادآوران است که با هدف تولید روزانه ۴۲ هزار بشکه نفت و با سرمایه گذاری ۳۵۰ میلیون دلار شروع شد.
بر طبق این طرح، حفاری ۲۴ حلقه چاه در این میدان مشترک نفتی انجام خواهد شد؛ اما میدان آزادگان از دیگر پروژه های کلیدی این منطقه است که با همت پیمانکاران داخلی به افزایش تولید رسیده است؛ بزودی با بهره برداری از مرحله دوم آزادگان، تولید این میدان به ۵۵۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.
تحقق و اولویت توسعه میادین غرب کشور
از دیگر طرح های مهمی که در عرصه افزایش تولید نفت و تحقق توسعه میادین نفتی کشور محقق شده است، می توان به شروع رسمی طرح توسعه سه میدان نفتی سومار، سامان و دلاوران (در مناطق کمتر توسعه یافته غرب کشور) اشاره نمود که در اوایل بهمن ماه امسال اجرائی شد.
حجم نفت درجای این سه میدان بالغ بر۴۱۰ میلیون بشکه تخمین زده می شود و پیشبینی می شود که با روند توسعه این میادین طی ۵۵ ماه، سودآوری ۱.۶ میلیارد دلاری (طی ۲۰ سال) برای کشورمان محقق شود.
جذب سرمایه و سرعت بخشیدن به حرکت قطار توسعه نفت
با عنایت به اهمیت راهبردی مقوله سرمایه گذاری در صنعت نفت، با آغاز به کار دولت چهاردهم، انجام مذاکرات پیچیده و پیگیری های مدیران ارشد صنعت نفت موجب شد تا عاقبت مجوز پرداخت تسهیلات به شرکت ملی نفت ایران به مبلغ ۳ میلیارد دلار بوسیله بانکهای عامل گرفتن شود.
این مهم، با هدف افزایش تولید نفت خام میدان های هیدروکربوری به مقدار ۲۵۰ هزار بشکه در روز از تولید پایه یک میلیون و ۹۳۹ هزار بشکه در روز به ۲ میلیون و ۱۸۹ هزار بشکه در روز صورت خواهد گرفت. در عین حال بانک مرکزی نیز مجاز شد تا به تشخیص خود با استفاده از انواع راه حل ها نسبت به تامین مالی این طرح اقدام نماید.
در آبان ماه نیز، شورای ملی تامین مالی در ششمین نشست خود شیوه نامه تامین مالی قراردادهای بالادستی نفت و گاز را تصویب و وزیر اقتصاد به عنوان رییس شورا این شیوه نامه را برای اجرا به دستگاه ها ابلاغ نمود. برمبنای مفاد این شیوه نامه، شرکت ملی نفت ایران عواید، منافع و حقوق قراردادی متعلق به بخش خصوصی و غیردولتی را در مراحل مختلف قرارداد جهت استفاده از ابزارهای مختلف بازارهای پول و سرمایه، شناسایی و به نهادهای مالی ارائه خواهد نمود.
امکان استفاده بخش خصوصی و غیردولتی از ابزارهایی همچون انواع صکوک، صندوق پروژه، گواهی سپرده کالایی نفت خام، حواله تحویل نفت خام، گواهی تعهد پرداخت و انواع تسهیلات بانکی بمنظور تامین مالی این دسته از قراردادها از نتایج و مزایای این شیوه نامه است که برای اولین بار امکان استفاده از سرمایه های خرد مردمی را برای توسعه میدان های نفتی و گازی را فراهم می آورد.
شرکت ملی نفت ایران، در همین رابطه، بالاتر از ۱۰۰ بسته سرمایه گذاری آماده مذاکره با پیمانکاران و سرمایه گذاران مختلف را در دست اقدام دارد و حالا نیز مذاکره با تعدادی از بانکها و سرمایه گذاران بخش خصوصی را شروع کرده است که بر همین مبنا رویداد تحول در سرمایه گذاری و توسعه در بالادست نفت و گاز ایران، ۲۶ فروردین سال ۱۴۰۴ در تهران برگزار می گردد. در این رویداد برای اولین بار فرصت های سرمایه گذاری و تامین مالی طرح های شرکت ملی نفت ایران در قالب های قراردادی مختلف معرفی و از بالاتر از ۲۰۰ فرصت سرمایه گذاری در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز رونمایی خواهد شد.
حمایت از شرکت های ایرانی و امضای میلیاردها دلار قرارداد و تفاهم نامه
یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در سالجاری، امضای تفاهمات و قراردادهای گوناگون با شرکت های داخلی است که علاوه بر پشتیبانی از پیمانکاران و صنعتگران ایرانی، تاثیر قابل توجهی در پیشبرد اهداف توسعه ای صنعت نفت کشورمان دارد.
در این رابطه می توان از امضای قراردادهای توسعه میدان های چنگوله و بند کرخه یاد کرد که به همراه قرارداد خرید خدمات فرآورش نفت خام در ۲۷ خرداد ماه امسال به امضا رسید.
انجام مسئولیت های اجتماعی در کنار تولید و توسعه
شرکت ملی نفت ایران، در کنار فعالیتهای توسعه ای خود، تمرکز بالایی بر رفع محرومیت ها و حوزه مسئولیت های اجتماعی دارد و تکالیف مربوط به آنرا همگام با اولویت های توسعه و تولید از میادین نفتی و گازی دنبال می کند.
از این رهگذر، از آغاز امسال، برنامه ریزی جهت کمک به مردم مناطق محروم و کم برخوردار شتاب بیشتری گرفته است که ماحصل آنرا در تقویت زندگی معیشتی و رفاه خانواده های مناطق همجوار نفت و گاز می توان شاهد بود.
تعهد انجام ۶۲۱ پروژه عام المنفعه به ارزش ۲۸ هزار و ۲۴۰ میلیاردریال تا پایان امسال، همچون اقداماتی است که از طرف مدیریت نظارت بر طرح های عمرانی مناطق نفتخیز برای عمل به مسئولیت های اجتماعی دنبال می شود.
این در شرایطی است که تا حالا بالاتر از ۱۳ هزار میلیارد تومان اعتبار برای پروژه های در رابطه با مسئولیت های اجتماعی در سطح استان خوزستان (به عنوان یکی از مناطق هدف در طرح مسئولیت های اجتماعی) تعریف شده که تا حالا حدود نیمی از این اعتبار هزینه شده است.
نگاهی به دستاوردهای یکساله شرکت ملی نفت ایران مهر تاییدی بر این واقعیت است که کوشش های کارکنان همیشه در صحنه نفت در پهنه خشکی و دریا؛ از میادین نفتی و گازی تا سکوهای خلیج همیشه پارس، تلاشی ماندگار است؛ تلاشی که ماحصل آنرا می توان در افزایش خیره کننده تولید نفت و گاز و مدیریت پالایش و توزیع بالاتر از یک میلیارد مترمکعب روزانه این سوخت پاک، رشد بی سابقه تولید فرآورده های استراتژیک و توزیع آن، امضای قرارداد تاریخی ۱۷ میلیارد دلاری فشارافزایی میدان گازی پارس جنوبی با تاکید بر توانمندی پیمانکاران داخلی و مدیریت هوشمندانه انرژی در زمستانی سخت و صدها مورد دیگر -که ذکر آنها در این گزارش کوتاه قابل بیان نیست-، شاهد بود.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب