تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها نادیده گرفته شد
به گزارش ام آی جی تی، یک کارشناس انرژی اظهار داشت: تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها، بعنوان یک رویکرد راهبردی برای مدیریت مصرف انرژی بود که با تصمیم دولت بر اساس افزایش ۳۸ درصدی قیمت به شکل یکسان نادیده گرفته شد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از مهر یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در مدیریت منابع انرژی کشور، طراحی سیاست هایی است که ضمن تأمین نیازهای داخلی، به بهینه سازی مصرف و تحقق عدالت اجتماعی هم کمک نماید. نظام تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها (IBT) بعنوان یکی از ابزارهای علمی و اثربخش در این حوزه شناخته شده است. این نظام قیمت گذاری بگونه ای طراحی شده است که کم مصرف ها، که در قالب الگوی بهینه رفتار می کنند، تشویق شوند و پرمصرف ها، که مصرف غیرضروری و خارج از الگوی بهینه دارند، هزینه بیشتری بپردازند. با این وجود، سیاست اخیر دولت برای افزایش یکسان تعرفه ها به میزان ۳۸ درصد، این اهداف را تحت الشعاع قرار داده است.
به گفته علیرضا ریاحی، کارشناس انرژی، این تصمیم جدید دولت در افزایش یکسان پلکان های همه مشترکان کم مصرف، خوش مصرف و پرمصرف نه تنها با اصول نظام تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها مغایرت دارد، بلکه نتایج منفی قابل توجهی برای مدیریت مصرف و فرهنگ سازی در حوزه صرفه جویی دارد. نظام IBT باید بگونه ای اجرا شود که رفتارهای متفاوت مصرفی، به صورت دقیق تفکیک شده و هر گروه بر مبنای الگوی مصرف خود با تعرفه های متناسب مواجه شود.
وی در تحلیل خود توضیح می دهد: تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها بر اساس اصول علمی مانند "هزینه نهایی افزایشی" طراحی شده است با هر واحد افزایش مصرف در پلکان های بالاتر، هزینه بیشتری بر مصرف کننده تحمیل شود اما تصمیم دولت برای افزایش یکسان تعرفه ها، عملا تفاوت میان کم مصرف ها و پرمصرف ها را از بین برده است. این سیاست نه تنها به پرمصرف ها فشار کافی وارد نمی کند، بلکه کم مصرف ها را که باید به علت رفتار بهینه شان تشویق شوند، تنبیه کرده و تحت فشار مالی قرار داده است.
ریاحی به ساختار تجمعی تعرفه ها هم اشاره می کند و می گوید: در نظام IBT، هزینه هر واحد مصرف در پلکان های بالاتر به شکل تصاعدی افزایش خواهد یافت تا مصرف کننده پرمصرف متوجه اثر واقعی رفتار خود شود اما زمانیکه تعرفه ها به شکل یکسان افزایش خواهد یافت، این تأثیرگذاری از بین می رود و عملا پیامد آن، تضعیف انگیزه کم مصرف ها برای ادامه رفتار بهینه و تشویق غیرمستقیم پرمصرف ها به مصرف بی رویه است. یکی از اصول اساسی در مدیریت انرژی، ایجاد فرهنگ صرفه جویی و مصرف بهینه است. وقتی کم مصرف ها مشاهده می کنند که هزینه برق آنها به همان اندازه پرمصرف ها افزایش پیدا کرده، پیام روشنی دریافت می کنند که صرفه جویی هیچ تأثیری بر کاهش هزینه هایشان ندارد. این مورد نه تنها انگیزه صرفه جویی را از بین می برد، بلکه به تدریج فرهنگ مصرف بهینه را در جامعه تضعیف می کند.
وی اضافه کرد: از طرفی دیگر؛ صادرات انرژی یکی از مهم ترین منابع درآمد ارزی برای کشورهایی است که دارای ذخایر غنی انرژی هستند. ایران با برخورداری از منابع فراوان نفت، گاز و برق، ظرفیت بالایی برای تأمین نیازهای داخلی و حضور فعال در بازارهای بین المللی دارد. توسعه صادرات انرژی نه تنها به افزایش درآمدهای ارزی کمک می نماید، بلکه می تواند جایگاه ایران را در معادلات جهانی انرژی تقویت کرده و به ایجاد روابط اقتصادی استراتژیک با کشورهای همسایه و سایر نقاط جهان منجر شود. مدیریت بهینه مصرف داخلی و آزادسازی منابع مازاد برای صادرات، کلید بهره برداری حداکثری از این ظرفیت پرارزش است.
علیرضا ریاحی بر این باور است که تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها یک روش هوشمندانه و پیشرفته است که بر پایه تحلیل های علمی طراحی شده و می تواند رفتار مصرفی مشترکان را بهینه کند. در مقابل، افزایش یکسان تعرفه ها روشی سنتی و غیرکارآمد است که بدون درنظر گرفتن تفاوت های نوع مصرفی مشترکان است، تمامی مشترکان را تحت فشار قرار می دهد و مشترکان کم مصرف را با بار مالی بیشتری مواجه می کند. ازاین رو باید به جای افزایش یکسان تعرفه ها، تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها اجرایی شود که نه تنها عدالت را در بین مشترکان برقرار می کند، بلکه در زمان های پیک مصرف، اثرگذاری بیشتری دارد و پرمصرف ها را به مدیریت مصرف خود ترغیب می کند.
ریاحی در ادامه به اهمیت اصلاح این سیاست ها برای تحقق عدالت اجتماعی و مدیریت پایدار منابع اشاره نمود و اضافه کرد: برای اصلاح این وضعیت، تعرفه های کم مصرف ها باید ثابت بماند یا حتی کاهش پیدا کند. از طرفی، تعرفه های پرمصرف ها باید با ضرایب نمایی افزایش پیدا کند، به صورتی که قبض مشترکان خارج از الگوی بهینه، کاملا غیر یارانه ای شود. این رویکرد، علاوه بر اصلاح رفتار مصرفی پرمصرف ها، به آزادسازی منابع انرژی برای تأمین نیازهای دیگر و حتی صادرات کمک می نماید. بعنوان مثال، اگر سفیر ایتالیا در ایران برق زیادی مصرف کند، باید هزینه آن بگونه ای محاسبه شود که گویی این برق را به ایتالیا صادر کرده ایم یعنی کاملا غیر یارانه ای و با قیمت واقعی بازار محاسبه گردد.
وی همینطور تاکید کرد که این تصمیم دولت، علاوه بر تأثیرات مالی، نتایج اجتماعی و فرهنگی گسترده ای دارد که نمی توان از آنها چشم پوشی کرد. به قول ریاحی، مدیریت مصرف انرژی، فقط یک مبحث اقتصادی نیست؛ بلکه بخشی از مسئولیت اجتماعی ما برای حفظ منابع و تأمین آینده نسل های بعدی است. هر سیاستی که این جنبه را نادیده بگیرد، نه تنها ناکارآمد خواهد بود، بلکه به فرهنگ عمومی جامعه هم صدمه خواهد رساند.
در ادامه، ریاحی ضمن اشاره به ظرفیتهای بالای کشور در تولید انرژی و اهمیت استفاده بهینه از این منابع، از سیاست گذاران و مسئولین وزارت نیرو خواست با بازبینی در تصمیمات اخیر، بسمت اجرای صحیح و علمی نظام تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها به شکل کامل به نحوی که قبوض مشترکان پرمصرف غیریارانه ای شود؛ حرکت کنند. به نقل از ایشان، این گام می تواند نه تنها به مدیریت مصرف و کاهش مصرف بی رویه کمک نماید، بلکه عدالت اجتماعی و فرهنگ صرفه جویی را در جامعه تقویت کند.
این دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف در انتها اضافه کرد: به صورت خلاصه، تعرفه گذاری پلکانی پرمصرف ها، بعنوان یک رویکرد راهبردی و هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی و تحقق عدالت اجتماعی، چند سالی است که بعنوان یک سیاست اساسی در کشور مطرح بوده است اما تصمیم اخیر دولت برای افزایش یکسان ۳۸ درصدی تعرفه ها، این سیاست مؤثر را نادیده گرفته و آنرا با نگاهی سنتی و کم اثر جایگزین کرده است.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب