طراحی سامانه ردیابی چشمه ها و لکه های نفتی با کمک تصاویر ماهواره ای
محققان دانشگاه تهران برای اولین بار در کشور موفق به طراحی سامانه ای شدند که با استفاده از تصاویر ماهواره ای قادر به شناسایی چشمه های نفتی و همینطور ردیابی لکه های نفتی در سطح دریاهاست.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، دکتر مهدی حسنلو، دانشیار دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی دانشگاه تهران و مجری این طرح ضمن اشاره به مرزهای طولانی آبی ایران در شمال و جنوب، طراحی و ساخت این سامانه برای نظارت در محدوده مرزهای آبی را مهم عنوان نمود و اظهار داشت: این سامانه علاوه بر شناسایی لکه ها و چشمه های نفتی، این توانایی را هم دارد که جهت حرکت آنها در سطح آب را مشخص نماید. این مورد به لحاظ محیط زیستی و برنامه ریزی و تصمیم گیری حائز اهمیت می باشد.
وی کشف چشمه های نفتی را از دیگر مزایا و کارکرد این سامانه برشمرد و اضافه کرد: علاوه بر وجود منابع نفتی بر روی خشکی ها، یکی از منابع مهم چشمه های نفتی در دریاهاست که این جریان نفت از چشمه های نفتی در دریا جریان پیدا کرده و بر روی سطح آب دریا ظاهر می شوند. این سامانه می تواند محل چشمه های نفتی را کشف کرده و با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای، اطلاعات مورد نظر را استخراج کند.
دکتر حسنلو درباره مزایای این سامانه، اظهار نمود: این سامانه می تواند اطلاعات یک سطح بسیار وسیعی را در زمانی بسیار سریع دریافت و آنرا پردازش کند و محل جدید چشمه ها و لکه ها را بر مبنای تصاویر که مکان مرجع هستند، مشخص نماید.
وی تکرارپذیری و تعمیم پذیری را مزیت دیگر این سامانه عنوان نمود و اظهار داشت: اگر تصاویر ماهواره ای تکرارپذیر نبودند، اطلاعات دریافتی ارزش چندانی نداشت؛ درحالی که این تصاویر دریافتی هر ۵ روز یکبار تکرار می شوند و این تکرارپذیری، اطلاعات دقیق تر و قابل اتکایی را به ما می دهد و تغییرات را ارسال می کند.
مجری طرح سامانه اکتشاف چشمه ها و لکه های نفتی، سرعت بالا و هزینه های اکتشاف بسیار پایین را از مهم ترین مزایای این سامانه برشمرد و خاطرنشان کرد: کاهش هزینه های جستجو و اکتشاف که هزینه های بسیار بالایی را دربرمی گیرد، از مزایای این سامانه است. با استفاده از داده های دریافتی در سریع ترین زمان و مشخص شدن محل دقیق چشمه ها و لکه ها، هزینه های اکتشاف بسیار کاسته می شود.
وی ضمن اشاره به این که شرایط آب و هوایی بر اطلاعات دریافتی در این گونه سامانه ها تأثیرگذار است، مزیت این سامانه در مقایسه با سامانه های مشابه خارجی را تطابق با آب و هوا و اقلیم منطقه ای ایران عنوان نمود و اظهار داشت: سامانه مشابه خارجی بر مبنای آب و هوا، اقلیم و جغرافیای منطقه ای ما تست نشده اند، درحالی که این سامانه متناسب با شرایط آب و هوایی و جغرافیایی منطقه ای ایران تست و آزمایش شده اند و همه این موارد در خروجی و اطلاعات دریافتی و پردازش شده تاثیر دارد. ما پارامترهای مورد نیاز برای پردازش را متناسب با منطقه جغرافیایی و دریاهای منطقه ایران تنظیم کرده و در حالت بهینه قرار دادیم.
عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه این سامانه تمامی آزمایش های میدانی و آزمایشگاهی را طی کرده است، اضافه کرد: مقالات حاصل از این طرح هم در مجلات معتبر بین المللی انتشار یافته و تأیید داخلی و تاییدات مجامع معتبر علمی دنیا را دریافت کرده است.
وی ارزیابی و دقت کارکرد سامانه را بالای ۹۵ درصد عنوان نمود و اظهار داشت: با عنایت به این که این سامانه ارزیابی را در وسعت بسیار بزرگی انجام می دهد، هدف پیدا کردن محل دقیق لکه ها و چشمه هاست که این هدف با دقت ۹۵ درصد انجام می شود.
دکتر حسنلو ضمن اشاره به کاربرد اختصاصی این سامانه در بخش های مختلف همچون محیط زیست، اضافه کرد: میزان تخلیه و نشت آلاینده ها و اثرات در رابطه با آن بر محیط دریایی، پارامترهای مهمی در ارزیابی کیفیت آب دریا هستند. نظارت مؤثر، شناسایی زودهنگام و برآورد حجم این لکه های نفتی، نخستین و مهم ترین مرحله برای یک عملیات اکتشاف، پاکسازی و نظارت موفق است و برای مقامات مربوطه امری ضروری به حساب می آید تا بموقع واکنش نشان دهند و آلودگی و نشت نفت در سطح دریا را محدود کرده و از صدمه بیشتر جلوگیری نمایند.
وی با اشاره به اینکه این سامانه پایشی برای تصمیم سازی و تصمیم گیری بسیار مهم می باشد، اظهار نمود: اگر مدیران مربوطه بدانند یک لکه نفتی به سمت ایران نزدیک می شود یا اتفاق ناخوشایندی رخ داده است، آگاه می شوند و تصمیمات را بر مبنای اطلاعات مکانی دقیق که از محل دارند، اتخاذ می کنند.
وی ادامه داد: این سامانه علاوه بر مزایای محیط زیستی و اقتصادی، در مذاکرات منطقه ای و سیاسی هم اهمیت دارد و اطلاعات مهمی را در اختیار مذاکره کنندگان و تصمیم گیران قرار می دهد. به صورت مثال در بحث میادین مشترک و این که کدام کشور زودتر منبعی را کشف کند، دارای اهمیت است.
به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر حسنلو درباره امنیت این سامانه هم اظهار داشت: برنامه با همه رویکردهایی که برای یک سامانه از نظر امنیتی، عدم دسترسی و عدم انتشار ضروری می باشد، نوشته شده است.
مجری سامانه اکتشاف و شناسایی چشمه ها و لکه های نفتی در انتها با اشاره به اینکه طراحی این سامانه با همکاری معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری انجام شده است، درباره تجاری سازی این سامانه اظهار داشت: این سامانه به مرحله تجاری سازی رسیده است و دانشگاه تهران آمادگی دارد علاوه بر بازارهای داخلی، محصول این دستاورد علمی را به کشورهای دیگر منطقه هم صادر کند.
منبع: ام آی جی تی
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب