به گزارش خبرنگار مهر، با توجه به نقش به سزای گاز طبیعی به عنوان سوختی پاك و ارزان در سبد آینده انرژی دنیا، تجارت گاز یك پیوند راهبردی بلندمدت بین كشورها محسوب می شود، به طوری كه باعث شده این كشورها، قدرت های بزرگ برنامه ریزی بلندمدت در این حوزه داشته باشند. این موضوع برای ایران نیز به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر گاز طبیعی دنیا، یكی از مهم ترین ابزارهای گسترش روابط راهبردی است تا به كمك آن، قدرت و امنیت خود را افزایش دهد.
بدین منظور واردات گاز از تركمنستان، چهارمین دارنده ذخایر گاز طبیعی در همسایگی ایران، نه تنها یك فرصت استثنای؛ی بلكه یك ضرورت به منظور نیل به این هدف محسوب می شود. بر همین اساس هم، به تازگی حمیدرضا عراقی، معاون وزیر نفت در امور گاز با اشاره به افتتاح خط لوله نكا-دامغان، احداث این خط لوله را پایان ضرورت واردات گاز از تركمنستان عنوان كرده اند. حال آنكه واردات گاز از تركمنستان، نه تنها یك فرصت بلكه یك ضرورت راهبردی برای منافع ملی است.
بنابر پیش بینی موسسات مختلف بین المللی، مصرف گاز طبیعی به عنوان سوختی پاك و ارزان در دنیا در حال افزایش است؛ به طوری كه در چند سال آینده، این سوخت جایگزین ذغال سنگ به عنوان دومین منبع انرژی تولید برق دنیا خواهد شد. همه اینها نشان از نقش به سزای گاز طبیعی در بازار آینده انرژی دنیا دارد و حاكی از شكل گیری یك بازار مهم مانند بازار امروز نفت است كه می تواند بر معادلات قدرت در دنیا اثر بگذارد.
به همین دلیل، تجارت گاز در روابط بین كشورها به عنوان یك پیوند راهبردی بلندت مدت مطرح است به طوری كه موجب شده كشورهای قدرتمند برنامه ریزی بلند مدت در این حوزه داشته باشند و روابط خود را بر این مبنا تنظیم كنند.
به گفته جواد سلیمانپور، كارشناس انرژی در این شرایط، ایران نیز به عنوان یكی از پتانسیل های اصلی قدرت در این بازار مطرح است؛ چرا كه اولا بزرگترین دارنده ذخایر گاز طبیعی دنیا بوده و ثانیا به دلیل موقعیت استراتژیكی كه در منطقه دارد، در چهارراه ارتباطی كشورهای دارنده ذخایرگازی مانند تركمنستان، قطر و بازارهای پر رونق تقاضا مانند هند و پاكستان و تركیه قرار گرفته است.
در این بین واردات گاز از تركمنستان، چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیا، یكی از مهم ترین گزینه های ایران به منظور افزایش سهم خود از بازار گاز و نقش آفرینی در این بازار محسوب می شود چراكه اولا تركمنستان چهارمین دارنده ذخایر گازی دنیا است، دوم اینكه فاصله كم تركمنستان در همسایگی ایران و شبكه خط لوله داخلی ایران، هزینه انتقال گاز را به حداقل رسانده است.
همچنین ایران در مسیر دسترسی تركمنستان، به بازارهای پررونق تقاضا قرارگرفته كه این یك فرصت استثنایی برای ایران به منظور افزایش سهم خود از بازار گاز به كمك منابع طبیعی یك كشور دیگر محسوب می شود.
همه این ها موجب می شود كه ایران با استفاده از منابع طبیعی یك كشور دیگر بتواند در بازار گاز برای خود سهم ایجاد كرده و علاوه بر درآمدزایی، با مطرح كردن خود به عنوان یك قدرت در این بازار، از آن به عنوان یك ابزار سیاست خارجه استفاده كند؛ دقیقا نقشی كه امروزه نفت در بازار انرژی دنیا بازی می كند و این نقش روز به روز كمتر شده جای خود را به گاز می دهد.
از طرف دیگر تركمنستان نیز، علاقه زیادی برای صادرات گاز به ایران دارد؛ چرا كه صادرات و فروش گاز به ایران اقتصادی ترین مقصد صادراتی برای تركمنستان بوده و ایران، دروازه امن دسترسی این كشور به بازارهای پررونق منطقه است. به همین دلیل، اولین مقصد صادراتی این كشور بعد از فروپاشی شوروی ایران بوده است.
اما ایران در این مسیر رقبایی نیز دارد؛ به طوری كه در غفلت ایران و انفعال مسئولان ایرانی نسبت به این موضوع، فرصت طلایی پیدا كرده اند؛ به خصوص اینكه این فرصت توسط كشورهایی چون چین و آمریكا در حال از بین رفتن است؛ به طوری كه به تازگی چین، احداث چهارمین خط لوله واردات گاز از تركمنستان را در تاجیكستان آغاز كرده است.
در این میان، آمریكا نیز با مطرح كردن و پیگیری خط لوله تاپی به دنبال انتقال گاز تركمنستان به پاكستان و هند از مسیر افغانستان و خارج كردن این فرصت از دسترس ایران است.
بنابراین واردات گاز از تركمنستان و حتی افزایش حجم آن یك ضرورت برای منافع ملی بوده و مسئولین ایران باید با خارج شدن از موضع انفعال، به دنبال جذب این فرصت به منظور افزایش سهم خود از بازار گاز و گسترش پیوندهای راهبردی باشند.
از طرف دیگر با اجرایی شدن این موضوع پروژه هایی چون خط لوله چهارم چین و تاپی نیز معلق خواهد شد و با تبدیل شدن ایران به هاب گازی منطقه منافع ملی ایران در منطقه و جهان حفظ می شود.