وزارت نیرو در اجرای قانون تحویل حجمی آب تنهاست
ام آی جی تی: چیزی حدود 90 درصد از منابع آب سطحی و زیرسطحی کشور در بخش کشاورزی به مصرف می رسد؛ رقم قابل تأمل و بزرگی که قانون گذار در مقاطع مختلف زمانی برای مدیریت مطلوب آن راهکارهای معقولی اندیشیده و به تصویب رسانده اما در همه سالهای قبل قوانین مصوب این حوزه آنچنان که باید و شاید اجرائی نشده اند.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، همچون قوانین بسیار مهمی که در دهه های گذشته برای مدیریت مطلوب آب بخش کشاورزی به تصویب رسید، می توان به قانون در رابطه با تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی اشاره کرد؛ قانونی که بررسی ها نشان میدهد طی سالهای قبل در مقام اجرا با چالش های فراوانی همراه بوده و در پروسه اجرای آن وزارت نیرو عملاً تنها مانده است.
بدون شک قوی ترین قانونی که در طول همه سالهای قبل و بصورت مشخص در سال ۱۳۶۱ شمسی در عرصه منابع آب به تصویب رسید، قانون توزیع عادلانه آب بود؛ قانونی که در مواد مختلف آن بر ضرورت مصرف معقول و متناسب آب تاکید شده است.
بطور مشخص و در ماده ۲۱ این قانون اشاره شده است که وزارت نیرو در عرصه اختصاص و بهره برداری آب کشاورزی باید فعال باشد و رسالت و وظیفه تقسیم و توزیع آب بخش کشاورزی فقط بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است.
همین طور در سال ۱۳۸۹ نیز قانون مهم دیگری در عرصه آب تحت عنوان تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که دو وزارتخانه نیرو و جهاد کشاورزی را ملزم به مدیریت منابع آب زیر زمینی بوسیله کنتورهای هوشمند می کرد و در عرصه تحویل آب های سطحی به بخش کشاورزی نیز بر تحویل آب بصورت حجمی تاکید داشت.
در سال ۱۳۹۴ نیز در سند سازگاری با کم آبی بطور مشخص بر قانون تحویل حجمی آب تاکید و وظیفه اجرای آن بصورت توأمان به دو وزارتخانه نیرو و جهاد کشاورزی محول شد، قانونی که بر مصرف معقول و مدیریت شده آب بخش کشاورزی تاکید دارد و تلاش می کند میزان مصرف آب این بخش را متناسب با دوره های خشکشسالی و ترسالی و نیز نوع کشت و جغرافیای کشور مدیریت کند.
کنکاش در جزییات این سند مهم آبی نشان می دهد، مجریان قانون باید حجم آب های زیر زمینی را بوسیله کنتورهای هوشمند و حجم آب های سطحی را نیز بوسیله کانال های ۱ تا ۴ محاسبه و متناسب با شرایط و ظرفیتهای طبیعی و نیازهای اولویت دار کشور در اختیار بخش کشاورزی قرار دهند.
جالب این که در دوره های زمانی دیگر و در بخشنامه های داخلی دولت های گذشته نیز مواردی همانند طرح تعادل بخشی آب به تصویب رسیده که نشان میدهد خود مجریان هم بر تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی تاکید داشته اند.
همانطور که اشاره شد باوجود تأکیدات فراوان قانون گذار در همه سالهای قبل بر روی مسئله آب بخش کشاورزی و ضرورت مصرف معقول و متناسب با ظرفیتهای طبیعی آن، اما بررسی ها نشان میدهد که قانون تحویل حجمی و سایر قوانینی که ناظر بر صیانت از منابع آبی کشور هستند، آنچنان که باید و شاید اجرائی نشده اند.
اتفاق ناخوشایندی که نتیجه آن مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی آن هم با راندمان به شدت پایین بوده و به تشدید خشکسالی، کاهش ذخایر آب زیر زمینی و کمبود آب در خیلی از مناطق کشور کمک کرده است.
محسن موسوی خوانساری، متخصص منابع آب در مورد این مساله به ایسنا اظهار داشت: با وجود اهمیت بسیار زیاد قانون تحویل حجمی آب ما شاهد این هستیم که در سالهای قبل بخشهایی از وزارت جهاد کشاورزی عملاً مسئولیت های خودرا در این زمینه نپذیرفته و حتی ساختاری مشخص و متناسبی را نیز در این رابطه در عرصه ستادی وزارتخانه ها و دیگر زیر مجموعه ها ایجاد نکرده است.
وی با تکیه بر این که در قانون تحویل حجمی آب، تقسیم و توزیع آب وظیفه جهاد کشاورزی است، افزود: نتیجه عدم ورود جهاد کشاورزی به این مساله در سالهای قبل سبب شده که طی سالهای قبل شرکت های بهره برداری و آب منطقه ای و نظایر آن که زیر نظر وزارت نیرو فعالیت می نمایند، صفر تا صد تامین، تخصیص، تقسیم و توزیع آب بخش کشاورزی را بر عهده بگیرند و عملاً همه مسئولیت های این حوزه به وزارت نیرو محول شود.
وی با انتقاد از رویه موجود افزود: وزارت جهاد کشاورزی با وجود نیروهای انسانی متخصص و توانمندی که در عرصه مهندسی آب و آبیاری دارد بمراتب در ارتباط با تقسیم و توزیع آب در بخش کشاورزی می تواند موفق تر عمل کند و در مقابل از آنجا که عمده متخصصان وزارت نیرو مهندسان عمران و سازه هستند، چنین انتظاری را از وزارت نیرو نمی توان داشت.
این متخصص مسائل آب کشور همین طور در ارتباط چگونگی حل این مشکل و جبران گذشته بیان کرد: به نظر بنده وزارت جهاد کشاورزی باید در عرصه تحویل حجمی آب به بخش کشاورزی ورود موثری و جدی داشته باشد و تنها در سایه تعامل و هم تکمیلی بخش آب دو وزارتخانه نیرو و جهاد کشاورزی است که می توانیم به مدیریت موثر و مفید منابع آب کشور در بخش کشاورزی امیدوار باشیم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب