علل ورشكستگی آبی در كشور، آب مصداق حقوق بشر است
ام آی جی تی: در این روزها كه محدودیت های آب و قطعی وقت و بی وقت آن بیشتر شده است، بیش از هر زمان دیگری وجود بحران آب را در ایران درك می نماییم. در این شرایط یك متخصص مدیریت منابع آب اعتقاد دارد مشكل آب ایران از مرحله بحران گذشته و دچار ورشكستگی شده است.
مهدی میرزایی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینكه غیر از پذیرش ورشكستگی آب ایران راهكاری وجود ندارد، خاطرنشان كرد: باید بپذیریم كه در بن بست آبی قرار داریم و باید این مورد مهم را با مردم هم در بین بگذاریم. پذیرش ورشكستگی آبی، مهمترین كار در شرایط موجود است بعد از پذیرش این موضوع، باید مردم را در جریان آن بگذاریم.
بحران آب در ایران ثابت شده است
افزون بر این، علی مریدی- كارشناس مدیریت منابع آب - هم در گفت وگو با ایسنا در مورد بحران آب توضیح داد كه در گزارش های بین المللی برای تعریف بحران آب شاخص هایی تعیین شده است. در این میان دو شاخص اهمیت بیشتری دارد؛ یكی سرانه آب است كه طی آن نسبت دو عامل «حجم آب» و «جمعیت» مورد بررسی قرار می گیرد. اگر عدد به دست آمده از این كسر زیر ۱۲۰۰ باشد یعنی وارد تنش آبی شده ایم و بحران آب شروع شده است.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی تصریح كرد: با سنجش شاخص سرانه آب همینطور بررسی نسبت میزان مصرف و آب موجود كشور متوجه می شویم كه ایران وارد مرحله بحران آب شده است. در كشور ما هیچ كنترلی روی مصرف آب وجود ندارد و خشكی تالاب ها و رودخانه هاو وقوع گرد و خاك ناشی از از خشكی این اكوسیستم ها بحران آب را در ایران تایید می كند.
اقتصاد آب در ایران نادیده گرفته می شود
او در گفت وگوی دیگر با ایسنا، ضمن انتقاد شدید از وضعیت قیمت گذاری منابع آبی كشور اظهار داشت: متاسفانه «اقتصاد آب» در كشور ما به صورت كلی نادیده گرفته می گردد. به همین علت آب یك كالای مفت و مجانی بشمار می رود و همین مبحث منجر به بدمصرفی در حوزه آب شده است.
مریدی تصریح كرد: اگر طرح هدفمندسازی یارانه ها به درستی اجرا می شد و منابع پرارزش كشور همچون آب با قیمت واقعی در اختیار مردم قرار می گرفت، به صورت قطع می توانستیم مصرف آب را كنترل و بحران آب را حل نماییم و به جای پرداخت یارانه نقدی، تجهیزات كاهش مصرف را در اختیار شهروندان قرار دهیم.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا این كارشناس مدیریت منابع آب و مدیر كل دفتر آب و خاك سازمان محیط زیست در گفت و گوی دیگری سوء مدیریت منابع آب را دلیل بحران فعلی و تنش آبی دانست و اظهار داشت: سهم شرب و صنعت از مصرف آب زیر ۱۰ درصد و ۹۰ درصد سهم بخش كشاورزی است. در نقاطی مثل تهران، كرج، اصفهان و مشهد این سهم بخش كشاورزی در مصرف منابع آب بیشتر است.
وی در مورد تمهیدات سازمان محیط زیست برای حل بحران آب اظهار داشت: سازمان حفاظت محیط زیست به صورت مشخص متولی حفاظت از تالاب ها و رودخانه های كشور است اما تا پنج سال پیش هم لزوم حفاظت از تالاب ها و رودخانه ها هم به رسمیت شناخته نمی شد.
آب مصداق حقوق بشر است
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست اظهار نمود: در سازمان قانون جامع تالاب ها را تصویب كرده ایم و هم اینك در حال تدوین آئین نامه های مربوط به آن هستیم. اقدامات ما در حوزه آب های فرامرزی شامل حوزه دیپلماتیك و پیگیری های حقوقی است ازاین رو این مورد مهم باید جا بیفتد كه آب كالای مبادله ای بین كشورها نیست و مصداق حقوق بشر است.
مریدی افزود: در مجامع بین المللی باید طرح دعوی نماییم و حق آبه زیست محیطی تالاب ها و رودخانه ها و حق آبه تاریخی در دو حوزه شرب و كشاورزی كشورمان را از همسایگان دریافت كنیم.
او همینطور درباره دیپلماسی آب در یك برنامه رادیویی اظهار داشت: در این راستا بایستی بازارها و روابط مشترك با همسایگان تولید شود و حول محور آب، مبادلات مختلف را شكل دهیم. به این معنا كه به ازای تغییر مسیر رودخانه هامون كه از جانب افغانستان صورت گرفته، می توان از ظرفیت بادی شرق كشور استفاده و انرژی بادی تولید نماییم و در اختیار افغان ها بگذاریم و بدین سان یك بازار آب و انرژی در آن ناحیه تشكیل دهیم.
كم آبی یك واقعیت طبیعی است
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، بنفشه زهرایی- عضو هیات علمی دانشگاه تهران و مدیركل دفتر مدیریت مصرف و ارتقای آب و آبفای وزارت نیرو- اظهار نمود: مقابله با كم آبی راهی به جز سازگاری و همزیستی ندارد، در حالیكه عده زیادی از مردم گمان می كنند كه باید با مبحث كم آبی در جنگ باشند.
وی با اشاره اهمیت خودكفایی و امنیت غذایی در كشور اظهار داشت: سقف منابع طبیعی موجود در كشور اجازه خودكفایی غذایی را فقط در یك بازه جغرافیایی خاص فراهم می آورد. تولید داخلی، صادرات و واردات محصولات كشاورزی، رژیم و الگوی غذایی و مبحث كشت فراسرزمینی همچون موارد موثر بر تولید امنیت غذایی هستند.
كم آبی طبیعی است
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینكه مبحث كم آبی یك واقعیت طبیعی است، اظهار نمود: در طول تاریخ تمامی اقلیم های ایرانی با مبحث كم آبی مواجه شده و بر مبنای شرایط زمانه شیوه زندگی خویش را با جغرافیایی خود تطبیق داده اند.
زهرایی با اشاره به اینكه نیاز غذایی مردم باید با بهترین كیفیت تامین گردد، اظهار داشت: استفاده از امكانات جدید در حوزه كشاورزی زمانی امكان پذیر می گردد كه چرخه تولید محصولات كشاورزی حاضر بدون نقض و عیب پیش رود. هم اكنون گلخانه های تاسیس شده توسط نخبگان می توانند بالاترین بهره وری در حوزه تولیدات كشاورزی را عرضه كنند.
آب در صنعت كشاورزی مجانی است
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینكه آب در صنعت كشاورزی كالایی مجانی به شمار می آید، اظهاركرد: صرفه جویی در مصرف آب برای گلخانه های علمی در كشور توجیه اقتصادی ندارد چراكه فرآیند دستیابی به صرفه جویی هزینه های بیشتری را نسبت به مصرف آب بیشتر به دنبال دارد.
بحران آب در ایران بحرانی ماندگار است
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، حبیب الله مجیدی ایرج- پژوهشگر بخش كشاورزی در سازمان تحقیقات كشاورزی- اظهار نمود: قشر خبره و تحصیلكرده كشاورزی باید بتوانند با تولید برنامه های جدید و بهره برداری از روش های علمی روز دنیا كشاورزی سنتی را به سمت كشاورزی علمی سوق دهند.
كشاورزی در ایران با تكنولوژی های روز دنیا پیش نمی رود
وی در ادامه اظهار داشت: هم اكنون كشورهای توسعه یافته با بهره برداری از پدیده های علمی جدید می توانند با حداقل آب و تبخیر، محصولات كشاورزی متعددی را پرورش دهند و برداشت كنند. متاسفانه كشاورزی حاضر در ایران با تكنولوژی های روز دنیا پیش نمی رود.
مجیدی ایرج با اشاره به اینكه نگاه ایرانی ها به كشاورزی نگاهی معیشتی است، اظهاركرد: پیشرفت در حوزه كشاورزی زمانی واقع می گردد كه فعالان این حوزه با نگاهی جامع و غیر معیشتی مشغول به كار شوند.
آب؛ ابزار سیاست
وی با تاكید بر اینكه آب یكی از مهم ترین ابزارهای سیاست و سیاستمداران است، اظهار نمود: متاسفانه بحران آب در ایران بحرانی ماندگار است به صورتی كه با گذشت زمان خطرات ناشی از بحران آب بیشتر به چشم می خورد.
بحران امنیت غذایی به دنبال بحران آب
این پژوهشگر حوزه كشاورزی با اشاره به اینكه بحران آب در حال گسترش است، توضیح داد: تنظیم تعادل جمعیت و تولید امنیت غذایی در كشور از مهم ترین موضوعاتی هستند كه به دنبال گسترش بحران آب همه گیر خواهد شد.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، مصطفی فدایی فرد - رئیس كمیته ارزیابی سیلاب از كمیته ملی سدهای ملی بزرگ ایران- اظهاركرد: اگر طرح آمایش سرزمینی درست اجرا شود، جمعیت را باید تشویق نماییم به كنار دریاها و منابع آبی بروند.
سدسازی خوب است یا بد؟
وی در مورد سدسازی های گسترده در كشور اظهار داشت: پس از چند سال كه مسئولان اعتقاد داشتند سدسازی بد است، به این نتیجه رسیده ایم كه سدسازی خوب است اما در ساخت آن افراط شده است. تا چند سال مسئولان درگیر این بودند كه سد كلا بد است و همه سدها باید جمع شود و در این زمینه نگاه، خیلی افراطی بود اما الان خوشبختانه می گویند برای كشوری مانند ایران كه خشك و نیمه خشك است، سد خوب است و در واقع تنها گزینه برای كنترل سیلاب و مرتفع ساختن به موقع نیاز آبی كشور است.
در ساخت سد افراط نشده است
رئیس كمیته ارزیابی سیلاب از كمیته ملی سدهای ملی بزرگ ایران خاطرنشان كرد: بدون سدسازی نمی توانستیم تصور نماییم، كشور به چنین توسعه ای برسد و بطور قطع به سد نیاز داریم و سدهای خوب هم خیلی داریم و افراطی هم نشده است اما متاسفانه سدهای بد هم ساخته ایم. در قالب طرح جامع آب كه هنوز مصوب نشده همینطور در قالب طرح آمایش سرزمین، هنوز می توانیم سدهای خوب بسازیم.
مشاور و نماینده مجلس كه برای ساخت سد بد فشار آوردند را باید مواخذه نماییم
فدایی فرد با تاكید بر اینكه باید سدهای بد را شناسایی نماییم كه البته امروز شناخته شده هستند، اظهاركرد: پس از شناسایی این سدها باید مشاوران و آن نماینده مجلس را كه برای احداث سد فشار آورده است را مواخذه نماییم و در این صورت در آینده مشكل كمتری خواهیم داشت.
مسببان استقرار فولاد در اصفهان مواخذه شوند
وی اضافه كرد: به جز سدسازی در مورد جانمایی صنایع توسعه ای هم دچار مشكل هستیم. برای مثال اصفهان با وجود آنكه پتانسیل گردشگری دارد، صنایع فولاد در این استان مستقر شده است. مسببان این اتفاق را باید به چالش بكشیم تا حداقل دیگر این اتفاقات نیفتد.
فدایی فرد اظهار نمود: بدون سد، توسعه امروز كشور امكان پذیر نبود اما متاسفانه در سدسازی از جمعیت تبعیت می نماییم و این به علت نبود آمایش سرزمینی است یعنی صبر می نماییم ببینیم جمعیت كجا تمركز پیدا می كند و بعد برای آنها سد می سازیم و این مورد نه فقط برای سدسازی بلكه برای دیگر صنایع هم صدق می كند.
وی در انتها اظهار داشت: اگر طرح آمایش سرزمینی درست اجرا شود، جمعیت را باید تشویق نماییم به كنار دریاها و منابع آبی بروند اما متاسفانه در این زمینه هیچ كاری نمی نماییم و جمعیت شهری مانند تهران گسترش پیدا می كند و برای این جمعیت مجبور به احداث سد و دیگر صنایع هستیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب