افزایش قدرت چانه زنی ایران در مذاكرات گازی
ام آی جی تی: حالا ایران در حالی نام دومین دارنده ذخایر گازی در دنیا را یدك می كشد كه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، صنعتی به نام صنعت گاز نداشت. عنوانی كه كشف و توسعه مخازن گازی آنرا ساخته و در این میان، نقش یك میدان گازی مشترك كه بزرگ ترین میدان گازی جهان شمرده می شود، غیر قابل انكار است.
به گزارش ام آی جی تی به نقل از ایسنا، طبق گزارش بررسی آماری سالانه شركت بریتیش پترولیوم (BP) درانتها سال ۲۰۱۷ میلادی، ایران از لحاظ حجم ذخایر گاز با دارا بودن ۳۳، ۲۰۰ تریلیون مترمكعب گاز سپس روسیه در مقام دوم جهان قرار دارد و سهمی معادل ۱۷.۲ درصد از ذخایر گازی را به خود مختص كرده است. كشورهای قطر و تركمنستان باز در رده های بعدی جای گرفته اند.
ایران با تولید سالانه ۲۲۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون متر مكعب گاز سپس آمریكا و روسیه در رتبه سوم كشورهای تولیدكننده گاز جهان قرار دارد و در این زمینه سهم ۶، ۱ درصدی را از آن خود كرده است.
تورق پرونده صادرات گاز ایران
بهره برداری یك به یك از طرح های توسعه ای پارس جنوبی طی سال های گذشته و افزایش خطوط انتقال گاز در قدم اول موجب شد تقریباً همه نقاط شهری و روستایی، از نعمت گاز بهره مند شوند. طبق آخرین آمار سهم این سوخت پاك در سبد انرژی به بیشتر از ۷۰ درصد رسیده است و در این میان سهم پارس جنوبی از تأمین گاز داخلی باز ۷۰ درصد اعلام شده است. البته افزایش ظرفیت برداشت گاز از بزرگ ترین میدان گازی جهان باعث شده برنامه صادرات گاز باز روی میز قرار بگیرد.
اولین قرارداد صادرات گاز ایران به دنبال توافق كلی توسعه همكاری ها بین ایران و روسیه به امضا رسید. سپس آن با به انتها رسیدن جنگ تحمیلی، صادرات گاز و درآمد ارزی حاصل از آن در كانون توجه تصمیم گیران در ایران قرار گرفت و صادرات گاز به روسیه جای خودرا به صادرات گاز به تركیه داد.
صادرات گاز ایران تابحال به كشورهای تركیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و نخجوان انجام شده است. قرارداد با این كشورها گاهی در چارچوب قراردادهای درازمدت، گاهی در چارچوب قراردادهای كوتاه مدت سوآپ و یا در چارچوب تهاتر برق و گاز امضا شده است. سپس قطع صادرات گاز ایران به روسیه، تركیه بعنوان بزرگ ترین مشتری گاز طبیعی ایران در نظر گرفته شد. قرارداد ۲۵ ساله صادات گاز ایران و تركیه، در سال ۱۳۷۴ امضا و از سال ۱۳۸۱ صادرات گاز ایران به این كشور شروع شد.
قرارداد صادرات گاز ایران به ارمنستان باز با هدف تهاتر گاز و برق به امضا رسید كه برمبنای آن، ارمنستان در ازای هر مترمكعب گاز، ۳ كیلووات ساعت برق به ایران تحویل می دهد. عراق باز گاز را برای دو مقصد بغداد و بصره دریافت می كند. آذربایجان و نخجوان باز از دیگر مشتریان گاز ایران هستند.
سهم ایران از بازار جهانی گاز چقدر است؟
ایران حالا حدود ۱.۵ درصد بازار جهانی صادرات گاز را در اختیار دارد، اما با عنایت به دارا بودن ذخایر عظیم گازی كه عمده آن در میدان گازی پارس جنوبی واقع شده است، توان افزایش سهم خود در بازارهای منطقه ای و بین المللی گاز را دارد. ایران تلاش می كند با توسعه همه فازهای ۲۴ گانه پارس جنوبی و پیشتازی از قطر، همسایه جنوبی خود علاوه بر بسترسازی برای صادرات گاز، سهم خودرا از بازار جهانی گاز به حداقل ۱۰ درصد افزایش دهد. بر این اساس، صادرات روزانه ۲۰۰ میلیون مترمكعب گاز در برنامه ششم توسعه هدف گذاری شده كه البته اولویت بازار صادراتی گاز ایران، كشورهای همسایه است.
مقصد بعدی صادرات گاز قاره اروپاست؛ سپس جهش در افزایش تولید گاز ایران، امكان صادرات سالانه ۳۰ میلیارد مترمكعب گاز به اروپا وجود خواهد داشت، بر این اساس، ایران در نظر دارد در بلندمدت، سهمی از بازار انرژی این قاره را در اختیار بگیرد.
چه اتفاقی موجب توسعه گازرسانی و صادرات گاز شد؟
بهره برداری از طرح های توسعه ای فازهای ۱۲ تا ۲۴ پارس جنوبی و پالایشگاه های گازی راه اندازی شده در منطقه عسلویه، توسعه زیرساخت های لازم برای انتقال گازهای تولیدی این فازها همچون خطوط ششم، هفتم، هشتم، نهم و یازدهم سراسری، اختصاص ۴۸۷ میلیارد مترمكعب گاز طبیعی به بخش نیروگاهی و اختصاص ۲۹۸ میلیارد مترمكعب گاز طبیعی به بخش صنایع در هفت سال اخیر، تأثیر قابل توجهی در حفظ محیط زیست و صرفه جویی ارزی ناشی از جایگزینی گاز با سایر فرآورده های میان تقطیر به دنبال داشته است.
به زودی، دو پالایشگاه گازی با ظرفیت فرآورش ۱۱۰ میلیون مترمكعب گاز ترش استحصال شده از میدان پارس جنوبی با حضور رئیس جمهوری افتتاح می شود كه متعلق به فازهای ۱۳ و ۲۲تا ۲۴ است. با شروع به كار این فازها و تكمیل بخش پالایشگاهی فاز ۱۴، از پارس جنوبی فقط فاز ۱۱ باقی می ماند.
تولید گاز از ۱۰ فاز نخست پارس جنوبی در سال ۱۳۹۲ نزدیك به ۲۸۵ میلیون مترمكعب بود كه با شتاب در روند توسعه این میدان، حجم تولید گاز از این میدان مشترك افزایش قابل توجهی یافت. حالا تولید گاز از این میدان از روزانه ۶۰۰ میلیون مترمكعب فراتر رفته كه افزون بر رفع نیاز داخل، سبب پیشی گرفتن از قطر در برداشت از این میدان باز شده است.
گاز تحریم نمی شود
توسعه مخازن گازی در حالی صورت می گیرد كه كارشناسان بر این باورند كه هرچقدر بتوانیم بیشتر خودمان را در تجارت جهانی گاز درگیر نماییم از نظر توان سیاسی و اقتصادی به نفع كشور است.
حال در روزهایی كه آمریكا باز هم با تحریم نفت ایران را اشاره گرفته است و پیش بینی می شود صادرات نفت ایران تا ۸۰۰ هزار بشكه هم كم شود ایران می تواند با توسعه صادرات گاز جایگاه خودرا در بازارهای جهانی حفظ كند؛ زیرا به گفته غلامرضا منوچهری - معاون سابق مدیرعامل شركت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه - صادرات گاز شامل تحریم های نفتی نمی گردد برای اینكه صادرات به صورت خط لوله است و ال ان جی نیست و فرآیند آن به روابط دو كشور بستگی دارد.
افزایش قدرت چانه زنی ایران
در این راستا نرسی قربان - تحلیلگر ارشد حوزه انرژی - با تاكید بر این كه افتتاح فازهای جدید پارس جنوبی یك موفقیت قابل توجه برای ایران است به ایسنا اظهار داشت: افتتاح این فازها هم تأمین مصارف گاز آتی كشور و هم پتانسیل صادرات گاز را فراهم می آورد.
وی افزود: البته صادرات گاز مشابه صادرات نفت نیست كه بلافاصله پس از تولید توسط نفت كش ها منتقل شود. صادرات گاز مستلزم راه اندازی خطوط انتقال و یا مایع كردن گاز برای حمل با كشتی است كه این مسائل نیازمند چندین سال مذاكره و سرمایه گذاری است.
قربان با تاكید بر این كه افتتاح فازهای پارس جنوبی قدرت چانه زنی ایران را در مذاكرات بالا می برد، اظهار نمود: یكی از مشكلاتی كه تابحال سر راه صادرات گاز وجود داشت، این بود كه خریداران می گفتند ایران نمی تواند در فصل زمستان فرآیند صادرات گاز را بدون خلل انجام دهد و در همه قراردادها این مساله ذكر می شد كه شركت ملی گاز تأمین بدون مشكل گاز را در فصل زمستان به صورت قطعی تعهد نمی كرد.
این تحلیلگر ارشد حوزه انرژی افزود: اما با شروع به كار فازهای پارس جنوبی هم فرآیند گازرسانی به صنایع داخلی بدون مشكل شده و هم مشكلاتی كه سر راه صادرات گاز وجود داشت برداشته شده و پتانسیل ایران برای امضای قراردادها را افزایش داده است.
بگفته قربان، ایران حالا با توسعه فازهای پارس جنوبی، كمبودی در داخل ندارد و نیاز همه بخش ها و صنایع به گاز تأمین شده است، گاز مازاد می تواند برای صادرات اختصاص پیدا كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب